Binlerce yıllık DNA’nın sırrı çözüldü: Tarımın başlangıcından günümüze süren tehdit!

Yapılan yeni bir araştırma, bulaşıcı hastalıkların bin yıllar boyunca izini sürerken, insan-hayvan etkileşimlerinin insan sağlığını kalıcı olarak nasıl etkilediğine dair yeni bakış açıları sunmaktadır.

Detaylı bir antik DNA araştırması, ölümcül hastalıkların tarımın ortaya çıkmasıyla birlikte 6 bin 500 yıl önce yayılmaya başladığını ve günümüzde hala etkilerini sürdürdüğünü ortaya koymaktadır.

Kopenhag Üniversitesi ve Cambridge Üniversitesi’nde görevli olan Profesör Eske Willerslev liderliğindeki bir araştırma ekibi, Avrasya’daki tarih öncesi insanlardan 214 farklı insan patojenine ait antik DNA örnekleri elde etmiştir.

Araştırma, hayvanlardan insanlara geçen hastalıkların (örneğin son zamanlarda yaşadığımız Covid-19 gibi) yani zoonotik hastalıkların bilinen en eski kanıtının yaklaşık 6 bin 500 yıl öncesine dayandığını ve bu tür hastalıkların yaklaşık 5 bin yıl önce yaygınlaşmaya başladığını göstermektedir. Bulaşıcı hastalıkların tarihine ilişkin bugüne kadar yapılan en kapsamlı çalışma olan araştırma, Nature dergisinde yayımlanmıştır.

Araştırmacılar, 1.300’den fazla tarih öncesi bireyin DNA’sını analiz etmiş ve bazı örneklerin 37 bin yıla kadar uzandığını tespit etmiştir. Antik kemikler ve dişler, bakteri, virüs ve parazitlerin neden olduğu hastalıkların gelişimine yönelik özgün bir bakış açısı sunmaktadır.

DÜNYANIN EN ESKİ VEBASI

Elde edilen sonuçlar, insanların evcil hayvanlarla yakın temasının ve Pontus Bozkırı’ndan gelen göçebe çobanların büyük ölçekli göçlerinin bu hastalıkların yayılmasında ne denli belirleyici olduğunu göstermektedir.

Profesör Eske Willerslev, “Çiftçiliğe ve hayvancılığa geçişin, yeni bir hastalık çağının kapısını açtığına dair uzun zamandır bir şüpheydi. Şimdi ise DNA kanıtları, bu geçişin en az 6 bin 500 yıl önce yaşandığını ortaya koymaktadır. Bu hastalıklar sadece insanlarda hastalığa yol açmakla kalmamış, aynı zamanda nüfus düşüşlerine, göçlere ve genetik adaptasyona da katkıda bulunmuş olabilir” şeklinde konuşmuştur.

Araştırmacılar, 214 farklı patojen tespit etmişlerdir. Önemli bir bulgu ise 5 bin 500 yıllık bir örnekte, dünyanın en eski genetik izi olan veba bakterisi Yersinia pestis’in bulunmuş olmasıdır. Vebanın, Ortaçağ’da Avrupa’nın dörtte bir ila yarısını öldürdüğü tahmin edilmektedir.

GELECEKTEKİ AŞILAR İÇİN ÖNEMLİ

Yapılan bulgular, aşı geliştirme ve zaman içinde hastalıkların nasıl ortaya çıktığını ve evrimleştiğini anlama açısından büyük öneme sahiptir.

Çalışmanın başyazarı Doçent Martin Sikora, “Geçmişte yaşananları anlamak, hayvanlardan kaynaklanan bulaşıcı hastalıkların yaygın olacağı beklenen geleceğe hazırlanmamızı sağlayabilir” demiş ve eklemiştir: “Geçmişte başarılı olan mutasyonların tekrar ortaya çıkma olasılığı yüksektir. Bu bilgi, gelecekteki aşılar için hayati önem taşımaktadır; zira mevcut aşıların yeterli koruma sağlayıp sağlayamadığını veya mutasyonlar nedeniyle yeni aşıların geliştirilmesi gerekip gerekmediğini test etmemize imkan tanır.”

Çeviren: Kaan Soyuer

Kaynak: sciencedaily

Related Posts

EN YAKIT, Miles&Smiles statü mili kampanyasına dahil oluyor

Türkiye’nin elektrikli şarj ağı işletmeci lisansını alan ilk firma olan EN YAKIT, Miles&Smiles’ın yapmış olduğu ‘Statü Mili Kampanyası’na dahil olarak, elektrikli araç kullanıcılarının araçlarını şarj ederken Statü Mili kazanmasına olanak sağlıyor.

Grok’un hakaret ve küfür içerikli paylaşımları tüm dünyada eleştiri konusu oldu

ABD’li iş insanı Elon Musk’ın sahibi olduğu xAI tarafından geliştirilen sohbet robotu Grok’un kullanıcılara hakaret içerikli yanıtlar vermesi tüm dünyada yankılanmaya devam ediyor. xAI tarafından geliştirilen sohbet robotu Grok, yeni geliştirilen algoritması sonrasında kullanıcıların sorularına dini, kültürel ve siyasi bağlamda ağır hakaret içeren yanıtlarla karşılık verdi. Grok’tan önce Microsoft tarafından geliştirilen Tay ve Meta tarafından geliştirilen BlenderBot 3 de sosyal medya kullanıcılarına ırkçı ifadelerle yanıtlar vermişti.

Gizemli cisim keşfedildi! Saniyede 60 km hızla ilerliyor

Bilim insanları, güneş sistemimizden çok uzaktan gelen gizemli bir cismin keşfedildiğini açıkladı. Astronomlara göre, bu yeni obje kozmik mahallemizden hızla geçiyor ve bu ziyaretçi, daha önce keşfedilen ‘Oumuamua ve 2I/Borisov gibi yıldızlararası bir misafir olabilir.

Omega-3 sağlığımız için neden önemli, yeterince nasıl alabiliriz?

Omega-3 sağlığımız için çok önemli olmasına rağmen, ne olduğu, nereden alınabileceği ve neden bizim için iyi olduğu konusunda çok fazla kafa karışıklığı var.

Çip devi, otomotiv departmanını sessiz sedasız kapattı! Peki 50 milyon araca ne olacak?

Dev teknoloji şirketi, milyonlarca aracı ilgilendiren hayati bir kararı sessizce aldı. Peki bu sessizliğin ardında ne var?

Dünyanın en iyi oyunlarında ‘Türkiye’ imzası görülecek

Bilişim Vadisi Genel Müdürü Erkam Tüzgen, Türkiye’de artık daha geniş kapsamlı, 3-5 yıl kuluçka dönemine ihtiyaç duyan ve piyasada uzun süre kalan oyunları geliştiren şirketlerin sayısının arttığını belirterek, “Artık bunların geliştirilme aşaması tamamlandı ve yakında dünyada en iyi oyunların yeniden Türkiye’den çıktığını göreceğiz.” dedi.